Κατά την αποστολή τους στο φεγγάρι, οι αστροναύτες της αποστολής Apollo 17 τοποθέτησαν σεισμόμετρα στην επιφάνεια του φεγγαριού. Αυτά τα όργανα αποκάλυψαν εντυπωσιακά ότι το φεγγάρι υφίσταται σεισμική δραστηριότητα, ανάλογη με αυτή που υφίσταται και η Γη. Στην πραγματικότητα, οι επιστήμονες έχουν καθορίσει τέσσερις κατηγορίες σεισμών: βαθιοί, ρηχοί, θερμικοί και αυτοί που προκαλούνται από την πρόσκρουση μετεωριτών.
Δείτε επίσης: Michael Collins: Ο πιλότος της θρυλικής αποστολής «Apollo 11» απεβίωσε σε ηλικία 90 ετών
Ωστόσο, μια νέα ματιά στα δεδομένα θερμικών σεισμών που καταγράφηκαν από τα όργανα της αποστολής Apollo 17 αποκάλυψε έναν αναπάντεχο και προηγουμένως άγνωστο τύπο σεισμού – εκείνος που προέρχεται από την ίδια τη σεληνιακή βάση προσεδάφισης του Apollo 17.
Κατά την αποστολή Apollo 17, οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν τρία σεισμόμετρα για να καταγράψουν θερμικούς σεισμούς στο φεγγάρι. Τοποθετημένες στην επιφάνεια του φεγγαριού, αυτές οι συσκευές κατέγραψαν δεδομένα από τον Οκτώβριο του 1976 έως τον Μάιο του 1977. Τέτοιου είδους θερμικοί σεισμοί προκαλούνται από έντονες αλλαγές της θερμοκρασίας που συμβαίνουν κατά τη μετάβαση του φεγγαριού από τη σεληνιακή ημέρα στη σεληνιακή νύχτα. Κατά τη διάρκεια αυτής της μετάβασης, η θερμοκρασία μπορεί να πέσει από τους 121 βαθμούς Κελσίου -133.
Χρησιμοποιώντας σύγχρονες τεχνικές, συμπεριλαμβανομένης της μηχανικής εκμάθησης, ερευνητές από το Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Καλιφόρνια ανέλυσαν εκ νέου τα δεδομένα και κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι οι θερμικοί σεισμοί συμβαίνουν με μεγάλη ακρίβεια κατά τη διάρκεια της ημέρας. Ωστόσο, εντοπίστηκαν επίσης νέες δονήσεις στα δεδομένα που δεν σχετίζονταν με αυτούς τους θερμικούς σεισμούς.
Αναλύοντας την προέλευση των μυστηριωδών σεισμών, οι ερευνητές ανακάλυψαν κάτι εκπληκτικό: προέρχονταν από τη σεληνιακή βάση προσεδάφισης Apollo 17. Αυτή η βάση, η οποία θερμαίνεται από τον Ήλιο, διαστέλλεται και δονείται κάθε πρωί.
Δείτε ακόμα: Ρωσία: Το διαστημόπλοιο Luna 25 συνετρίβη στη Σελήνη
«Κάθε σεληνιακό πρωί, όταν ο ήλιος χτυπά το σκάφος προσγείωσης, αρχίζει η σεισμική δραστηριότητα
», είπε ο Allen Husker, καθηγητής γεωφυσικής στο Καλτέκ που εργάστηκε στο έργο. “Κάθε πέντε έως έξι λεπτά σε μια περίοδο πέντε έως επτά ωρών. Ήταν απίστευτα τακτική και επαναλαμβανόμενη.“Έτσι, αν και αυτοί οι νέοι σεισμοί δεν προκαλούνται από τη Σελήνη, συνεχίζουν να συμβάλλουν στη γνώση μας για το ουράνιο σώμα – και αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό για τη μελλοντική ανάπτυξη των αποστολών στο φεγγάρι.
Πριν από ένα μήνα, ένα νέο σεισμικό όργανο προσεδαφίστηκε επιτυχώς στο φεγγάρι από το ινδικό Chandrayaan 3 Lander. Αυτή η εξελιγμένη συσκευή κατάφερε να καταγράψει με ακρίβεια τις δονήσεις της επιφάνειας. Το Όργανο για την Καταγραφή Σεισμικής Δραστηριότητας στο Φεγγάρι (ILSA), το οποίο περιλαμβάνει έξι επιταχυνσιόμετρα υψηλής ευαισθησίας, κατέγραψε έναν φυσικό σεισμό στο φεγγάρι στις 26 Αυγούστου 2023, παρότι η πηγή του εξετάζεται ακόμα. Το Chandrayaan-3 μπήκε σε κατάσταση αδρανοποίησης στις 2 Σεπτεμβρίου, προετοιμαζόμενο για την επόμενη σεληνιακή αποστολή.
Μέσω περαιτέρω σεληνιακής σεισμικής έρευνας, «ελπίζουμε ότι θα είμαστε σε θέση να χαρτογραφήσουμε τον υπόγειο κρατήρα και να αναζητήσουμε κοιτάσματα», είπε ο Husker. «Υπάρχουν επίσης ορισμένες περιοχές σε κρατήρες στο Νότιο Πόλο της Σελήνης που δεν βλέπουν ποτέ το φως του ήλιου· είναι μόνιμα σκιασμένες. Εάν μπορούσαμε να τοποθετήσουμε μερικά όργανα εκεί, θα μπορούσαμε να αναζητήσουμε πάγο που μπορεί να έχει παγιδευτεί στο υπέδαφος. Τα σεισμικά κύματα ταξιδεύουν πιο αργά μέσα στο νερό».
Δείτε επίσης: Αστεροειδής σε τροχιά γύρω από τη Γη ίσως είναι κομμάτι της Σελήνης
Η έρευνα της ομάδας δημοσιεύτηκε στο Journal of Geophysical Research – Planets στις 5 Σεπτεμβρίου.